آشنایی با جنگنده YF-23 ،پنهانکار فراموش شده

نورثروپ YF-۲۳ یا نورثروپ-مکدانل داگلاس YF-۲۳ یک جنگنده ی تک سرنشینه ی دو موتوره می باشد که برای نیروی هوایی ایالات متحده طراحی شده بود.

طرح نهایی آن در مزایده ی ATF یا همان جنگنده ی تاکتیکی پیشرفته نیروی هوایی ایالات متحده با YF-22 که محصول لاکهید مارتین بود به رقابت پرداخت و سرانجام پروژه YF-22 جهت تولید انبوه انتخاب شد.دو فروند YF-23 آزمایشی ساخته شد که به نامهای مستعار "عنکبوت سیاه 2" و "شَبَه خاکستری" شناخته می شوند.

در دهه 1980 میلادی USAF به دنبال جنگنده ای برای جایگزینی با جنگنده های قدیمی خود و قابل رقابت با جنگنده های Su-27 و Mig-29 شوروی بود.شرکت های زیادی طرح های خود را ارائه دادند و سرانجام نیروی هوایی ایالات متحده از بین آنها ، طرح های پیشنهادی لاکهید مارتین و نورثروپ را انتخاب کرد.مکدانل داگلاس با نورثروپ جهت گسترش YF-23 همکاری کرد و لاکهید مارتین به همراه بویینگ و جنرال داینامیکس و با همکاری یکدیگر YF-22 را تولید کردند. YF-23 سریعتر و پنهانکار تر بود ولی چابکی کمتری داشت.پس از گذشت چهار سال از اغاز رقابت و بررسی پروژه ها ، سرانجام YF-22 به عنوان برنده مزایده ی 1991 اعلام شد و طرح لاکهید با نام Lockheed Martin F-22 Raptor وارد چرخه ی تولید شد.نیروی دریایی ایالات متحده نیز طرحی مبنی بر جایگزینی یک ATF با رهگیر F-14 داشت که بعدها منحل شد.قابل توجه است که دو فروند YF-23 آزمایشی تولید شده در موزه هایی در سال 2009 به نمایش در آمدند.

توسعه

ماهواره شناسایی آمریکا در سال 1978 نسخه های آزمایشی جنگنده رهگیرهای پیشرفته Mig-29 و Su-27 را شناسایی کرد که دلیلی شد تا آمریکایی ها اقدام به تولید جنگنده های مانور پذیرتر  کنند.در سال 1981 نیروی هوایی آمریکا از شرکتهای هوایی بسیاری تقاضای اطلاعاتی پیرامون جنگنده ی تاکتیکی پیشرفته ای که آنرا با F-15 Eagle جایگزین کند ، کرد و پس از مشورت های صورت گرفته ، تصمیم تولید و ساخت جنگنده های تاکتیکی پیشرفته که ماموریت اصلی آنها رزم هوایی بود ، گرفته شد.(این نکته نیز قابل توجه است که ATF یا همان جنگنده ی تاکتیکی پیشرفته به طرح ایالات متحده جهت تولید نسل پنجم جنگنده های امروزی گفته میشود.)این ATF باید از برترین فناوری های روز که شامل استفاده از مواد کامپوزیت ، آلیاژهای سبک ، سیستم کنترل پرواز پیشرفته ، سیستم پیشرانه قدرتمند و فناوری پنهانکاری بود، استفاده میکرد.در اکتبر سال 1985 نیروی هوایی آمریکا به تعداد زیادی از سازندگان هواپیما پیشنهادی داد و در نهایت و در ماه مه سال 1986 این طرح به دو شرکت نورثروپ و لاکهید مارتین ختم شد.همزمان با این موضوع نیروی دریایی ایالات متحده اعلام کرد که به هواپیمایی جهت تعویض با تامکت های نیروی دریایی نیاز دارد و برنده ی این رقابت  میتواند کاندید اصلی اجرای طرح باشد.این طرح موسوم NATF یا همان Navalized Advanced Tavtical Fighter بود که شامل 546 فروند از 750 فروند هواپیمای تولید شده میشد.

در  ژوئن سال 1986 طرح تولید این جنگنده به لاکهید ، بویینگ ، جنرال داینامیکس ، مکدانل داگلاس ، نورثروپ ، گرومن و راک وِل واگذار شد تا آغاز رقابتی سخت باشد.به مدت کوتاهی پس از این ، دو مورد آخر کنار گذاشته شدند و لاکهید مارتین به همراه بویینگ و جنرال داینامیکس تشکیل یک تیم واحد و مکدانل داگلاس و نورثروپ تشکیل یک تیم جهت طراحی تولید جنگنده ی مورد نظر دادند.هر دو تیم به مدت 50 ماه وقت داشتند تا طرح خود را به صورت آزمایشی تولید کنند که در نتیجه آن دو جنگنده ی آزمایشی Lockheed Martin YF-22 و Northrop YF-23 تولید شدند.نیروی هوایی ایالات متحده YF-22 را جهت تولید انبوه انتخاب کرد و YF-23 در حد یک هواپیمای آزمایشی باقی ماند.

YF-23 طوری طراحی شده بود که مقاومت پروازی بالا ، قابلیت سوپر کروز و قابلیت پنهان کاری و سهولت تعمیر و نگهداری را برای نیرویی هوایی آمریکا به ارمغان می آورد.قابل ذکر است که سوپر کروز به امکان پرواز طولانی مدت سوپر سونیک جنگنده ، بدون استفاده از پس سوز گفته میشود.نورثروپ در زمینه ی پرواز سوپر کروز دارای تجربه هایی بود که در پروژه های B-2 Spirit و F/A-18 Hornet جهت کاهش ردیابی این پرنده ها توسط رادار ها و ردیاب های فروسرخ ، بدست آورده بود.

اولین  YF-23 به شماره سریال "87-0800" در 22 ژوئن 1990 آماده شد و اولین پرواز خود را که 50 دقیقه طول کشید در 27 اوت همان سال ، به خلبانی آلفرد پال (Alfred Paul) انجام داد.دومین YF-23 به شماره سریال "87-0801" اولین پرواز خود را به خلبانی جیم سندبرگ (Jim Sandberg) انجام داد.اولین YF-23 به رنگ خاکستری تیره در آمد و نام مستعار "عنکبوت" یا "عنکبوت سیاه 2" را از آن خود کرد و دومین جنگنده به رنگ خاکستری روشن درآمد و نام مستعار "شَبَه خاکستری" برای خود برگزید.

طراحی

YF-23 با طراحی لوزی شکل بالهای خود ، مثل یک هواپیمای غیرعادی میباشد.این جنگنده طوری طراحی شده است که نیروی دِرَگ(Drag) ناشی از سرعت سوپر سونیک و تحرکات دم V شکل را خنثی میکند.کاکپیت YF-23 در بالاترین قسمت آن قرار دارد و نزدیک به دماغه ی هواپیما میباشد.YF-23 از سه ارابه ی فرود برخوردار است که شامل یک ارابه در دماغه و دو ارابه ی فرود اصلی است.تسلیحات این جنگنده زیر بدنه و در بین دماغه و ارابه های فرود اصلی لود میشوند.

دو موتور توربو فن که هرکدام در محفظه ای جداگانه در پشت هواپیما قرار گرفته اند نیروی لازم برای  YF-23 را تولید میکنند.نکته ی جالب و قابل توجه این است که از دو جنگنده ی تولید شده ، اولین پرنده از موتور Pratt & Whitney YF119 استفاده میکند و نمونه ی دوم از موتور General Electric YF120 بهره میبرد.این موتورها از نازل های ثابت استقاده میکنند که در YF-22 شاهد استفاده از نازل های زاویه دار هستیم.همانطور که در B-2 نیز مشاهده میشود ، YF-23 از خنک کننده های خروجی موتور برخوردار است تا توسط ردیاب های فروسخ رهگیری و شناسایی نشود.

ارزیابی و مقایسه با YF-22

اولین YF-23 با موتور Pratt & Witney در تاریخ 18 سپتامبر 1990 در پرواز سوپر کروز به سرعت 1.43 ماخ رسید.نمونه ی دوم با موتور General Electric  در تاریخ 29 نوامبر همان سال در پرواز سوپر کروز سرعت 1.6 ماخ را بدست آورد و در تستی دیگر بیشترین سرعت این جنگنده 1.8 ماخ ثبت شد.محل حمل تسلیحات برای این جنگنده به صورت خاصی قرار گرفته بود و از YF-23 تنها در آزمایش های آکوستیک سلاح ها استفاده شد ، ولی هرگز موشکی شلیک نکرد.این در حالی بود که YF-22 موشک های AIM-9 Sidewinder و AIM-120 AMRAAM  را با موفقیت شلیک کردو در تاریخ 30 نوامبر 1990 در یک شبیه سازی واکنش رزمی سریع در طول 10 ساعت 6 بار پرواز کرد.تست های پروازی در دسامبر 1990 نیز ادامه داشت و هر دو فروند YF-23 به تعداد 50 پرواز به طول 65.2 ساعت انجام دادند.همانطور که پیش از این نیز گفته شد YF-23 از YF-22سریعتر و پنهانکارتر بود ، ولی چابکی YF-22 را نداشت.

سرانجام  این دو هواپیما رقابت خود را در دسامبر 1990 به پایان رساندند و در 23 اوریل 1991 معاون نیروی هوایی ایالات متحده اعلام کرد که YF-22 برنده رقابت بوده است.نیروی هوایی موتور YF119 را برای تولید انبوه F-22 انتخاب کرد.سپس Lockheed Martin و Pratt & Whitney طرح هایی جهت هماهنگی بیشتر تکنیکی و فنی ، برطرف نمودن ریسک های احتمالی و داشتن برنامه ی موثر در تولید ، به اجرا درآوردند.شایان ذکر است پروژه NTAF نیز در سال 1992 منحل شد.در ادامه ی جریانات هر دو جنگنده ، بدون موتور به مرکز تحقیقات پرواز درایدن(Dryden) در پایگاه نیروی هوایی ادوارد واقع در کالیفرنیا منتقل شدند.

احیای پروژه

در سال 2004 ، نورثروپ گرومن جهت احیای دوباره ی پروژه طرحی ارائه داد تا از YF-23 به عنوان بمب افکن موقت استفاده شود ، همانطور که از FB-22 و B-1R نیز شد.نورثروپ تغییراتی در دومین YF-23  ، جهت تبدیل به بمب افکن موقت داد.این طرح در سال 2006 کنسل شد ، زیرا یک بمب افکن بلند برد نیاز بود و در این راستا نیروی هوایی ایالات متحده طرح تولید نسل بعدی بمب افکن هارا اغاز کرده است.

نمایش هواپیما

تا اواسط سال 1996 دو فروند YF-23 باقی مانده بودند،تا هنگامی که به موزه منتقل شدند.

YF-23 PAV-1 به شماره سریال 87-0800 و شماره ثبت N231YF ، این جنگنده در سال 2009 در مرکز توسعه و پژوهش هنگار در موزه ملی نیروی هوایی ایالات متحده در نزدیکی شهر دیتون،اوهایو به نمایش در امد.

YF-23A PAV-2 به شماره سریال 87-0801،شماره ثبت N232YF ، تا سال 2004 در موزه هوایی غرب قرار داشت ،نورث گرومن از این مدل برای نمایش بمب افکن YF-23 مورد استفاده قرار گرفت.PAV-2 در سال 2010 به موزه هوایی غرب بازگردانده شده،البته در مکانی جدید در فرودگاه تورنس کالیفرنیا.

yf23roll1

مشخصات (YF - 23)

ویژگی های عمومی

خدمه : 1 (آزمایشی)

طول : 20.60 متر

طول بال : 13.30 متر

ارتفاع : 4.30 متر

مساحت بال : 88 متر مربع

وزن خالی : 14970 کیلوگرم

وزن با تسلیحات : 23327 کیلوگرم

حداکثر وزن برخاست : 29،000 کیلوگرم

پیشرانه : 2 × جنرال الکتریک YF120 یا پرات و ویتنی YF119 توربوفن،توان هر یک 156 کیلونیوتن

حداکثر سرعت : 2.2 ماخ + (1650 + مایل در ساعت، 2655 + کیلومتر / ساعت) در ارتفاع

کروز سرعت : ماخ 1.6 (1060 مایل در ساعت و 1706 کیلومتر / ساعت) supercruise در ارتفاع

برد : بیش از 4500 کیلومتر

برد عملیاتی : 865-920 مایل، 1،380-1480 کیلومتر

سقف پرواز : 19800 متر

توان بارگیری بال : 265 کیلوگرم / متر مربع

نسبت تراست به وزن : 1.36

تسلیحات

1 * مسلسل 20 میلیمتری M61 ولکان

4 * موشک هوا به هوای  AIM-120 AMRAAM یا AIM-7 Sparrow

2* موشک هوا به هوای AIM-9 Sidewinder